Kolegica ili koleginica

Kolegica ili koleginica

Hrvat­sko­mu stan­dard­nom jezi­ku pri­pa­da samo ime­ni­ca kole­gi­ca. Naime u hrvat­skom se jezi­ku ime­ni­ce za žen­sku oso­bu naj­češ­će tvo­re od ime­ni­ca za mušku oso­bu, pri čemu je sufiks ‑ica jedan od uobi­ča­je­ni­jih (koleg- + ‑ica > kolegica).

Ime­ni­ca kole­gi­ni­ca tvo­re­na je dru­ga­či­je i načel­no bi se mogla doves­ti u vezu s ime­ni­ca­ma kao što su agi­ni­ca, efen­di­ji­ni­ca, hodži­ni­ca, kadi­ji­ni­ca, paši­ni­ca, pro­ti­ni­ca… Kod ovih je ime­ni­ca naime tvor­be­ni model dru­ga­či­ji: sufiks ‑ica dodan je posvoj­nom pri­dje­vu tvo­re­nom od ime­ni­ce za mušku oso­bu (aga − agin + ‑ica > agi­ni­ca; efen­di­ja − efen­di­jin + ‑ica > efen­di­ji­ni­ca). Ove ime­ni­ce ozna­ču­ju supru­ge oso­ba koje se ozna­ču­ju osnov­nim ime­ni­ca­ma (agi­ni­ca − agi­na supru­ga, efen­di­ji­ni­ca − efen­di­ji­na supru­ga). Po tom bi mode­lu ime­ni­ca kole­gi­ni­ca mogla ozna­či­va­ti kole­gi­nu supru­gu, no ta je riječ u hrvat­sko­me stan­dard­nom jezi­ku znat­no više poten­ci­ja nego real­nost; ona pos­to­ji kao moguć­nost i može se pri­god­no isko­ris­ti­ti, ali će se u u suvre­me­nom diskur­su poja­vi­ti iznim­no rijet­ko, ako ika­da. Naime pogle­da­mo li nave­de­ne pri­mje­re, vidjet ćemo da se oni odno­se na istoč­njač­ke, čak ori­jen­tal­ne poj­mo­ve, i to ponaj­pri­je povi­jes­ne. Doda­mo li ovim ime­ni­ca­ma ime­ni­ce nas­ta­le pre­ma pri­dje­vi­ma na ‑ov i ‑ev (dužde­vi­ca, kapel­ni­ko­vi­ca, nared­ni­ko­vi­ca), vidjet ćemo da i one ozna­ču­ju poj­mo­ve iz proš­los­ti. Ne bi nas to tre­ba­lo čudi­ti jer danas u hrvat­skom jezi­ku ne pos­to­ji potre­ba iden­ti­fi­ci­ra­nja žena pre­ma zani­ma­nji­ma nji­ho­vih muže­va, sto­ga se ta jezič­na moguć­nost iznim­no rijet­ko iskorištava.

Ne ula­ze­ći ni u kak­ve dub­lje soci­olin­gvis­tič­ke ana­li­ze, na teme­lju nave­de­no­ga može­mo zaklju­či­ti da u hrvat­skom jezi­ku za žen­sku oso­bu koja nam je kole­ga valja upo­treb­lja­va­ti samo riječ kole­gi­ca.

Ilus­tra­ci­ja: Tirac­hard Kum­ta­nom, Pexels