Pejorativan ili pežorativan

Pejorativan ili pežorativan

U hrvat­sko­me stan­dard­nom jezi­ku ovaj pri­djev gla­si isklju­či­vo pejo­ra­ti­van jer izvor­no potje­če iz latin­skog jezi­ka (pre­ma par­ti­ci­pu peiora­ti­vus od gla­go­la peiora­re, „pogor­ša­ti”, a kojem je u osno­vi pri­djev peior, „gori”). Naime oblik pežo­ra­ti­van nas­tao je pre­ma fran­cu­skom pri­dje­vu péjo­ra­tif, koji je tako­đer nas­tao od spo­me­nu­tih latin­skih obli­ka. Budu­ći da se pri pre­uzi­ma­nju rije­či u hrvat­ski jezik pred­nost daje pre­uzi­ma­nju iz kla­sič­nih jezi­ka, zaži­vio je oblik pejo­ra­ti­van.

Narav­no da su i dru­ge rije­či koje pri­pa­da­ju ovoj poro­di­ci tvo­re­ne pre­ma latin­skoj osno­vi. Ima­mo tako obli­ke pejo­ra­tiv­no, pejo­ra­tiv­nost, pejo­ra­ci­ja i pejo­ra­tiv.

Spo­me­nut ćemo još da je pejo­ra­tiv (ili pogrd­ni­ca) lin­gvis­tič­ki pojam kojim se ime­nu­ju rije­či pogrd­na zna­če­nja. Obič­no su to rije­či u pre­ne­se­no­me, iro­nič­nom smis­lu. Pejo­ra­ti­vi ili pogrd­ni­ce mogu biti rije­či koje su u svo­jem izvor­nom zna­če­nju pot­pu­no neutral­ne (kokoš, maga­rac), čak i suprot­ne (mudrac, geni­ja­lac). Tak­ve rije­či mogu nas­ta­ti i poseb­nim tvor­ba­ma: mogu biti uve­ća­ni­ce (babe­ti­na, dje­voj­ču­ra), ali i uma­nje­ni­ce (direk­tor­čić, novi­nar­čić).

Mario Hagen, Pixa­bay